Transpłciowość | zrozumieć i akceptować różnorodność płciową


Każdy z nas przechodzi przez życie w różny sposób. Niezależnie od tego, czy jesteśmy mężczyznami czy kobietami, nasza tożsamość płciowa jest integralną częścią naszej tożsamości w ogóle. Jednak nie wszyscy ludzie pasują do tradycyjnych binarnych kategorii płciowych. Osoby transpłciowe stanowią część naszego społeczeństwa i zasługują na pełne zrozumienie i akceptację. W moim gabinecie mam okazję pracować z osobami transpłciowymi i skłoniło mnie to do poruszenia tego tematu w felietonie. 

Niestety, społeczeństwo często nie radzi sobie z przyjęciem i zrozumieniem różnorodności płciowej. Osoby transpłciowe spotykają się z dyskryminacją, nietolerancją i brakiem wsparcia. Ta niewiedza i niechęć mogą prowadzić do bólu emocjonalnego i marginalizacji. By lepiej zrozumieć transpłciowość, musimy zacząć od edukacji i otwartości umysłu. Transpłciowość odnosi się do osób, które nie utożsamiają się z płcią, którą im przypisano przy urodzeniu. Dla wielu z nich proces identyfikacji i akceptacji własnej tożsamości płciowej może być trudny i skomplikowany. Dlatego tak ważne jest, abyśmy jako społeczeństwo zaczęli nasłuchiwać i uczyć się od osób transpłciowych, zamiast narzucać im nasze przekonania.

Akceptacja różnorodności płciowej nie oznacza rezygnacji z własnych przekonań. To po prostu znaczy, że szanujemy i doceniamy to, że każdy człowiek ma prawo definiować siebie samodzielnie. To nie nasze zadanie, aby oceniać czy decydować, jak ktoś powinien się czuć w swojej skórze. Wystarczy, że jesteśmy otwarci, empatyczni i gotowi do słuchania.
Społeczeństwo musi również przerwać utrwalanie szkodliwych stereotypów płciowych. Kultura przypisuje pewne zachowania, zainteresowania i cechy do określonej płci. Te role płciowe ograniczają możliwości wyrażania się i podejmowania decyzji przez osoby transpłciowe. Dlatego ważne jest, abyśmy otwarcie i świadomie przekraczali te ograniczenia, uznając różnorodność płciową jako naturalną i godną akceptacji.

Ponadto, istotnym aspektem zrozumienia transpłciowości jest wsparcie medyczne i psychologiczne dla osób transpłciowych. Dostęp do odpowiednich terapii hormonalnych, procedur chirurgicznych i terapii wspierających jest kluczowy dla osób, które decydują się na przejście przez proces korekty płci. Społeczeństwo powinno wspierać dostępność i finansowanie takich usług, aby osoby transpłciowe miały pełen zakres możliwości opieki zdrowotnej.

Konieczne jest również tworzenie bezpiecznych przestrzeni, w których osoby transpłciowe mogą być sobą i czuć się zaakceptowane. Szkoły, miejsca pracy, instytucje publiczne i społeczności lokalne powinny wprowadzić polityki i procedury, które zapewnią bezpieczeństwo, szacunek i równość dla osób transpłciowych. Przykładem mogą być szkolenia dla pracowników na temat wrażliwości na różnorodność płciową oraz wprowadzenie możliwości samoidentyfikacji płciowej w dokumentach oficjalnych.

Wreszcie, jako jednostki, możemy również przyczynić się do lepszego zrozumienia transpłciowości. Musimy unikać używania obraźliwych lub dyskryminujących terminów i określeń w odniesieniu do osób transpłciowych. Powinniśmy być otwarci na naukę, zadawanie pytań i poszukiwanie informacji na temat transpłciowości, aby zwiększyć naszą wiedzę i empatię. Jeśli ktoś prosi nas o używanie określonych zaimków lub imienia, róbmy to, nie zadając krępujących pytań.

Zrozumienie i akceptacja różnorodności płciowej to proces, który wymaga zaangażowania i edukacji społeczeństwa jako całości. Musimy pracować razem, aby stworzyć bardziej tolerancyjne i szanujące środowisko dla osób transpłciowych. Tylko wtedy możemy zbudować społeczeństwo, w którym każdy człowiek jest akceptowany i szanowany bez względu na swoją tożsamość płciową.
Wasza Magda

REKLAMA
REKLAMA

Może cię zainteresować:

REKLAMA
REKLAMA

Aktywność fizyczna w profilaktyce chorób cywilizacyjnych  

Artykuł przeczytasz w: 4 min.


Recepta na aktywność fizyczną jest pomysłem powstałym w latach 90. XX wieku, w związku z przeprowadzeniem badań dowodzących korzyści zdrowotnych płynących z podejmowania odpowiedniego wysiłku fizycznego. Wiele krajów wprowadziło ten model do podstawowej opieki zdrowotnej – Wielka Brytania, Holandia, Finlandia, Niemcy, Stany Zjednoczone, Szwecja oraz Kanada. W 2017 roku zostało opublikowane badanie wskazujące na efektywność przepisywania aktywności fizycznej pacjentom z przynajmniej jednym czynnikiem ryzyka zespołu metabolicznego. Interwencja ta poskutkowała obniżeniem BMI, skurczowego ciśnienia tętniczego krwi, obwodu talii, stężenia glukozy na czczo oraz cholesterolu, które są czynnikami ryzyka wystąpienia zespołu metabolicznego oraz wielu chorób cywilizacyjnych.

Tekst: dr n. med. Lucyna Woźnicka-Leśkiewicz | Zdjęcia: Katarzyna Loga, Adobe Stock

W Szwecji receptę na wysiłek fizyczny może wystawić każdy wykwalifikowany pracownik ochrony zdrowia, posiadający odpowiednią wiedzę i kompetencje. Recepta na aktywność fizyczną powinna zawierać dokładne zalecenia co do rodzaju, czasu i intensywności zalecanego wysiłku. Pacjent powinien dokładnie wiedzieć, co ma robić, aby interwencja przyniosła zamierzony efekt. Należy ocenić aktualny stan zdrowia pacjenta, jego dotychczasową aktywność fizyczną oraz ewentualne przeciwwskazania do podejmowania wysiłku fizycznego.

Jak dawkować aktywność fizyczną?

Przepisując receptę na aktywność fizyczną, trzeba wziąć pod uwagę wytyczne. Dla dorosłych osób wskazują one przynajmniej 150-300 minut aktywności fizycznej o umiarkowanej intensywności lub 75-150 minut wysiłku o wysokiej intensywności tygodniowo. Powinny również zostać uwzględnione ćwiczenia oporowe (kalisteniczne) 3 razy w tygodniu. Dodatkowe korzyści zdrowotne przynosi podejmowanie powyżej 300 minut aerobowej aktywności fizycznej o umiarkowanej intensywności tygodniowo. Wystawienie recepty wymaga dokładnego określenia rodzaju wysiłku, który pacjent powinien wykonywać. Konieczne jest indywidualne podejście. Należy wziąć pod uwagę preferencje pacjenta i zalecać aktywność, która będzie sprawiała mu przyjemność. Do aktywności o umiarkowanej intensywności należy między innymi szybki marsz, jazda na rowerze, trening oporowy, gra w badmintona oraz taniec. Wysiłek o wysokiej intensywności to np. aerobik, sztuki walki, szybka jazda na rowerze, bieganie, większość sportów zespołowych oraz trening siłowy obwodowy. Warto również pamiętać, że obowiązki domowe takie jak mycie podłóg, noszenie zakupów czy praca w ogrodzie to również aktywność fizyczna o umiarkowanej intensywności. 

20170903 AdobeStock 177817667

Komu zalecać aktywność fizyczną?

Zalecanie aktywności fizycznej powinno być nawykiem każdego lekarza. Szczególnie należy zwrócić uwagę na pacjentów obciążonych wysokim i bardzo wysokim ryzykiem sercowo-naczyniowym. Pozytywny wpływ aktywności fizycznej to między innymi: zmniejszenie spoczynkowej częstotliwości akcji serca, wydłużenie rozkurczu serca, zmniejszenie oporu naczyniowego i wzrost przepływu w tętnicach wieńcowych, obniżenie ciśnienia tętniczego krwi oraz poprawa lipidogramu. Kolejną grupą pacjentów, którzy odniosą korzyści z większej ilości ruchu, to osoby chorujące na cukrzycę typu 2. Podłożem tej choroby jest insulinooporność. Regularny wysiłek o charakterze aerobowym oraz oporowym zwiększa wrażliwość komórek na ten hormon, powodując spadek stężenia glukozy we krwi na czczo oraz hemoglobiny glikowanej.

O czym warto pamiętać?

Aktywność fizyczna powinna być uprawiana przez każdego z nas. Musi być ona dopasowana do potrzeb i możliwości pacjenta. Rolą lekarza jest zachęcanie i propagowanie aktywnego trybu życia. Co ciekawe, medycy, którzy sami prowadzą zdrowy styl życia, częściej udzielają pacjentom porad tego dotyczących. Recepty na aktywność fizyczną są dobrą formą interwencji związanej ze stylem życia i przekładają się na zwiększenie aktywności ruchowej wśród pacjentów. Powinny być one konkretne i dokładnie określać rodzaj, czas trwania i intensywność wysiłku, gdyż poprawia to przestrzeganie zaleceń przez pacjentów. W Polsce do tej pory aktywność fizyczna na receptę niestety nie funkcjonuje jeszcze jako rozwiązanie systemowe.

20230908 AdobeStock 647416736

Czy istnieją jakieś przeciwwskazania do aktywności fizycznej?

U większości pacjentów nie ma przeciwwskazań, ale warto się do niej odpowiednio przygotować, zwłaszcza, gdy ma ona być intensywna. Bez względu na to, jak jesteśmy aktywni, opieka kardiologiczna jest niezbędna. Warto od 35. roku życia robić EKG raz w roku. Po 40. roku życia warto zrobić test wysiłkowy EKG. Ocenić, czy przypadkiem nie ma zmian miażdżycowych, czy w trakcie wysiłku nie wzrasta za bardzo ciśnienie oraz tętno. Czy nie pojawia się arytmia, która może być groźna dla pacjenta. Badania powinny wykonać zwłaszcza osoby dotychczas nieaktywne, które zamierzają rozpocząć aktywność fizyczną. Należy sprawdzić, czy nie ma żadnych przeciwwskazań zdrowotnych do jej wykonywania. Co istotne pacjenci z rozpoznanymi schorzeniami sercowo-naczyniowymi powinni skonsultować rodzaj uprawianego sportu oraz jego intensywność z certyfikowanym lekarzem kardiologiem.

dr n. med. Lucyna Woźnicka-Leśkiewicz

dr n. med. Lucyna Woźnicka-Leśkiewicz

Specjalista chorób wewnętrznych oraz kardiolog. W 2013 roku otrzymała tytuł doktora nauk medycznych w dziedzinie kardiologii. Absolwentka Studium Podyplomowego „Dietetyka i Planowanie Żywienia” na Uniwersytecie Przyrodniczym w Poznaniu, posiada certyfikację Polskiego Towarzystwa Badań nad Otyłością, uprawniającą do kompleksowego leczenia pacjentów borykających się z problemem nadwagi i otyłości.
REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA