Kobiety siłą sukcesji

Sektor MŚP (mikro, małych i średnich przedsiębiorstw) stanowi przeważającą większość przedsiębiorstw w Polsce, bo aż 99,8 proc. Obecnie aktywnych jest 4,3 mln działalności gospodarczych oraz 602 tys. spółek – wynika z danych GUS. Liczba aktywnych działalności w lutym 2023 jest większa o 3,5 proc. w porównaniu do stanu sprzed pandemii, a więc ze stycznia 2020 roku. MŚP są niezaprzeczalnie najważniejszym ogniwem polskiej gospodarki. Przedsiębiorstwa – działające w Polsce – generują blisko trzy czwarte polskiego PKB. W najbliższych latach co druga firma rodzinna stanie w obliczu zmiany pokoleniowej i związanego z nią pytania o to, kto zasiądzie w fotelu szefa. Wiąże się to z odpowiedzialnością za tysiące miejsc pracy, które zostaną zapewnione w wyniku sukcesji firmy.

tekst: Bartłomiej Krukowski

Primogenitura to mechanizm, w którym męskie potomstwo władcy ma pierwszeństwo nad potomstwem płci żeńskiej, razem z dziećmi reprezentującymi ich zmarłych przodków i w którym najstarsza linia pochodzenia zawsze wyprzedza w kolejce do tronu młodszą, w obu płciach. Starsi synowie wyprzedzają młodszych, ale młodsi synowie wyprzedzają starsze córki. Brzmi znajomo? To model, który funkcjonuje także w polskich przedsiębiorstwach. Dlaczego?

Szklany sufit
Według „Global Gender Gap Report 2020” kobiety w Europie Środkowowschodniej równy status ekonomiczny, prawny, społeczny i równe szanse uzyskają dopiero w roku 2128. To za ponad 100 lat! I choć w grupie osób po studiach wyższych w Polsce 66 proc. stanowią kobiety, to wciąż dyskryminacja pań w polskim procesie sukcesji ma się dobrze. Zaangażowani w sprawy rodzinnej firmy są zwykle mężczyźni i tylko 11 proc. osób zasiadających w zarządach to kobiety będące nestorkami lub sukcesorkami rodzinnych biznesów. I z drugiej strony – jedynie 17 proc. nestorów planuje sukcesorem swojego biznesu uczynić najstarszą córkę, najczęstszym (40. proc.) wyborem przedsiębiorców jest najstarszy syn. To pokłosie wtłaczania płci w role społeczne powielanych przez lata stereotypów, że to mężczyzna lepiej poradzi sobie w trudnych momentach, będzie bardziej odporny i twardszy w biznesie.

Kobiety idą po swoje
Tymczasem – badania wskazują, że pewne wrodzone cechy kobiet – zrozumienie, intuicyjność i kreatywność – czynią je lepszymi przywódcami w czasach kryzysu niż mężczyzn, a także wykazują one większą chęć do rozwijania swoich kompetencji zawodowych. To kobiety trzy razy częściej niż mężczyźni, deklarują chęć udziału w szkoleniach i kursach, a aż 81 proc. z nich przyznaje, że rozwój zawodowy ma dla nich istotne znaczenie. Odsetek ten jest wyższy niż w przypadku mężczyzn i to aż o 11 pp.
Rola państwa
Dobrze prosperujące przedsiębiorstwa mają ogromne znaczenie makroekonomiczne. Dlatego w szczególnym interesie państwa, leży nie tylko zwiększenie popularności sukcesji, ale także jeszcze większe skupienie się na kobietach jako kandydatkach – sukcesorkach i likwidacja barier, utrudniających im powrót na rynek pracy. Z badań skoncentrowanych na przedsiębiorczości kobiet wynika, że napotykają one wiele barier administracyjno – prawnych, ekonomicznych czy edukacyjnych. Ale szczególnie istotne są te, o charakterze społecznym. W przypadku kobiet przedsiębiorców oznaczają one konieczność mierzenia się z konsekwencjami stereotypowych przekonań, nie tylko na temat branż i zawodów, uważanych za „typowo męskie”, ale także poddziału ról w rodzinie. Posiadanie dzieci, utrudniony dostęp do zinstytucjonalizowanej opieki nad nimi oraz tradycyjny podział obowiązków to bariery charakterystyczne dla przedsiębiorczości kobiet.
Primogenitura równorzędna
Sytuacja w rodzinie królewskiej Wielkiej Brytanii uległa zmianie w 2013 r. gdy wielowiekowe reguły primogenitury zostały zmodyfikowane przez równouprawnienie dziedziczenia tronu przez mężczyzn i kobiety. Na naszym polskim, przedsiębiorczym podwórku, nietrudno zgadnąć, co stanie się z przedsiębiorstwem, jeśli nie uda mu się przeprowadzić skutecznej sukcesji. Wiele z nich po prostu się zamknie, pozostawiając z niczym swoich pracowników, ale często także rodzinę, dla której firma stanowi niejednokrotnie główne źródło utrzymania. Dlatego to właśnie firmy rodzinne odgrywają tak kluczową rolę w promowaniu przywództwa kobiet w systemie właścicielskim, rodzinnym i biznesowym. Wkład kobiet może zapewnić nie tylko ich własny sukces, ale także zapewnić ciągłość biznesu rodzinnego przez następne pokolenia.

Bartłomiej Krukowski

Bartłomiej Krukowski

Bartłomiej Krukowski, ekspert ds. sukcesji, właściciel firmy E-SUKCESJA.PL
REKLAMA
REKLAMA

Może cię zainteresować:

REKLAMA
REKLAMA

Rozwiązania prawne a sztuczna inteligencja

Artykuł przeczytasz w: 4 min.


Współczesny świat staje przed wyzwaniami, które związane są z dynamicznym rozwojem technologii, a szczególnie sztucznej inteligencji (AI). Potrafi ona zrewolucjonizować wiele aspektów życia społecznego, gospodarczego i osobistego. Jednocześnie jednak narasta potrzeba wprowadzenia odpowiednich regulacji prawnych, które pozwolą na ochronę interesów obywateli oraz zapewnią odpowiedzialność w korzystaniu z tych zaawansowanych technologii. Postaram się przedstawić wybrane aspekty dotyczące uregulowań prawnych związanych z AI, w szczególności w kontekście ochrony danych osobowych i biometrycznych.

tekst: Marta Ast, Ast Adwokaci ; zdjęcia: Adobe Stock

AI ma zdolność do stałego uczenia się i dostosowywania do zmieniającego się otoczenia, co stawia jej użytkowników oraz twórców przed szeregiem wyzwań prawnych. Przede wszystkim, w miarę jak sztuczna inteligencja zostaje zintegrowana z różnymi dziedzinami życia, pojawia się potrzeba definiowania, kto ponosi odpowiedzialność za podejmowane przez nią decyzje. Krótko mówiąc, aby skutecznie zarządzać zagrożeniami związanymi z AI, konieczne jest stworzenie ram prawnych, które zintegrują zasady etyczne z normami prawnymi. Wiele krajów już podjęło próby stworzenia takich regulacji, lecz brakuje uniwersalnych rozwiązań, które mogłyby być stosowane globalnie. Powinny one obejmować m.in. przepisy dotyczące odpowiedzialności cywilnej i karnej dla jednostek i firm, które projektują i wdrażają systemy AI, tzn. obowiązek informacyjny dla przedsiębiorstw korzystających z AI związany z użyciem danych osobowych, a także nadzór etyczny nad rozwojem i zastosowaniem technologii AI.

20241112 AdobeStock 952544318

Sztuczna inteligencja często operuje na ogromnych zbiorach danych, które mogą zawierać dane osobowe. W Polsce, jak i w całej Unii Europejskiej, kwestie te regulowane są przez Ogólne Rozporządzenie o Ochronie Danych Osobowych (RODO), które nakłada szereg obowiązków na administratorów danych. Z perspektywy prawnej, kluczowe aspekty to przede wszystkim zgoda na przetwarzanie danych przez podmioty, które wykorzystują AI. Równie ważne staje się wyjaśnienie użytkownikom, w jaki sposób ich dane będą używane i jak mogą wpłynąć na podejmowane przez system decyzje. Ponadto użytkownicy powinni uzyskać prawo do informacji, jakie dane są o nich gromadzone oraz mieć możliwość ich usunięcia. Twórcy systemów AI powinni zatem przewidzieć, jak spełnić te obowiązki, szczególnie gdy algorytmy uczą się na podstawie dużych zbiorów danych.

Organizacje powinny zadbać o odpowiednie zabezpieczenia, które chronią dane przed nieautoryzowanym dostępem. Dane biometryczne, takie jak odciski palców, skany twarzy czy rozpoznawanie głosu, są jednymi z najbardziej wrażliwych kategorii danych osobowych. Wykorzystanie tych danych wiąże się z jeszcze większymi wyzwaniami i zagrożeniami. Zgodnie z RODO, dane biometryczne stanowią kategorię danych szczególnych, co oznacza, że ich przetwarzanie wymaga specjalnych warunków. Obejmuje to m.in. konieczność uzyskania zgody osoby, której dotyczą oraz wskazanie konkretnego celu przetwarzania. Wprowadzenie regulacji dotyczących wykorzystania danych biometrycznych w kontekście AI powinno dotyczyć nie tylko samego pozyskiwania ich, ale także sprawozdawczości oraz możliwości ich „recyklingu” w kontekście uczenia się systemów.

20240626 AdobeStock 883270127

Zarówno ochrona danych osobowych, jak i biometrycznych są niezwykle ważnymi aspektami, które powinny być wzięte pod uwagę przy tworzeniu nowych regulacji prawnych dotyczących sztucznej inteligencji. Potrzeba legislacji, która zabezpieczy nasze prawa, a jednocześnie umożliwi rozwój innowacji technologicznych, wydaje się niezbędna. Ważne jest zrozumienie, że odpowiednie rozwiązania prawne mogą się przyczynić do budowy zaufania społecznego w technologie oparte na sztucznej inteligencji, a także zwiększyć ich efektywność i bezpieczeństwo. W obliczu rosnącej roli AI w naszym życiu, priorytetem powinna być nie tylko innowacyjność, ale także odpowiedzialność, transparentność i ochrona prywatności.

W kolejnym felietonie poruszę istotną kwestię, czy AI może zastąpić prawników.

Marta Ast

Marta Ast

Adwokat Kancelaria Adwokacka AST-adwokaci. www.ast-adwokaci.pl
REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA