Drzewo, które obumarło nadal jest drzewem (utrata przez drzewo żywotności nie pozbawia go automatycznie statusu drzewa) i jego wycinka, co do zasady wymaga uzyskania zezwolenia lub dokonania zgłoszenia (jeśli ma obwód pnia na wysokości 5 cm przekraczający: 80 cm – w przypadku topoli, wierzb, klonu jesionolistnego oraz klonu srebrzystego; 65 cm – w przypadku kasztanowca zwyczajnego, robinii akacjowej oraz platanu klonolistnego; 50 cm – w przypadku pozostałych gatunków drzew). Nie jest zatem tak, jak mogłoby się wydawać, że usunięcie drzewa obumarłego nie wymaga żadnych formalności. Trzeba uzyskać zezwolenie lub dokonać zgłoszenia, a jedynym ułatwieniem jest to, że w każdym przypadku za usunięcie drzewa obumarłego nie ponosi się opłat.
Szczególne regulacje prawne odnoszą się również do złomów i wywrotów. Złomy to drzewa, których pień uległ złamaniu w wyniku działania czynników naturalnych (np. burzy, wichury), wypadku lub katastrofy w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, lub katastrofy budowlanej. Wywroty to z kolei drzewa wywrócone w wyniku działania czynników naturalnych, wypadku lub katastrofy w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, lub katastrofy budowlanej. Zgodnie z art. 83f ust. 1 pkt 14 lit. a) usunięcie złomów lub wywrotów nie wymaga uzyskania zezwolenia, jeśli jest dokonywane przez jednostki ochrony przeciwpożarowej, jednostki Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, właścicieli urządzeń, o których mowa w art. 49 § 1 Kodeksu cywilnego, zarządców dróg, zarządców infrastruktury kolejowej, gminne lub powiatowe jednostki oczyszczania lub inne podmioty działające w tym zakresie na zlecenie gminy lub powiatu. W takiej sytuacji to na wymienionych podmiotach ciąży obowiązek udokumentowania, iż usuwane drzewa lub krzewy stanowiły złomy lub wywroty i przekazania stosownej informacji o ich usunięciu właściwym organom. W praktyce ww. jednostki podejmą się usunięcia złomu lub wywrotu wyłącznie w sytuacji, gdy te stanowić będą zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi.
Jeśli np. pień drzewa rosnący na nieruchomości, której jesteście Państwo właścicielem, uległ złamaniu w trakcie burzy, lecz nie zagraża to życiu lub zdrowiu ludzi, należy zwrócić się do organu właściwego do wydania zezwolenia na usunięcie drzewa o przeprowadzenie oględzin, w trakcie których zostanie potwierdzone, że drzewo stanowi złom lub wywrot. Można to uczynić telefonicznie, drogą elektroniczną, osobiście lub pisemnie. Co istotne, nie można złamanego lub wywróconego drzewa usunąć samowolnie przed dokonaniem przez organ oględzin. Stosownie do art. 83f ust. 3 ustawy o ochronie przyrody z oględzin takich sporządza się protokół. W protokole podaje się w szczególności informację o terminie, miejscu i przyczynie usunięcia drzewa oraz liczbie drzew, które mają zostać usunięte oraz dołącza się dokumentację fotograficzną przedstawiającą drzewa.Dopiero po potwierdzeniu w protokole przez przedstawiciela właściwego organu, że wskazane przez Państwa drzewa lub krzewy stanowią złomy i wywroty, możecie je Państwo legalnie usunąć (nie wydaje się w takim przypadku zezwolenia, a wystarczającą podstawą do legalnego usunięcia drzewa jest wspomniany protokół z oględzin).
Działanie wbrew omówionym przepisom jest zagrożone karą pieniężną. Stosownie do art. 89 ust. 6 ustawy o ochronie przyrody w przypadku usunięcia drzewa lub krzewu obumarłego albo nierokującego szansy na przeżycie, złomu lub wywrotu, wysokość administracyjnej kary pieniężnej obniża się o 50%.
