Środki masowego przekazu mają duży wpływ na kreowanie i podtrzymywanie aktualnego kanonu piękna. Należą do nich również media społecznościowe, takie jak Facebook, Instagram czy TikTok, które pozwalają ich użytkownikom na tworzenie i dzielenie się z innymi graficznymi i tekstowymi treściami. Badania wskazują, że największy wpływ na postrzeganie własnego ciała ma telewizja, Internet i opinie znajomych oraz rodziców, a zdaniem osób badanych wizerunek smukłej sylwetki dominuje w mass mediach.
tekst: Barbara Maciejewska, psycholożka | zdjęcia: Adobe Stock
Badanie przeprowadzone na początku XXI wieku, które polegało na przeglądzie najpopularniejszych programów telewizyjnych, pokazało, że prawie 1 na 3 kobiece postacie przedstawiane w telewizji mają niedowagę, podczas gdy w rzeczywistości średnie BMI wzrosło na całym świecie w ostatnich 40 latach. Takie rezultaty pokazują, że szczupłe sylwetki przedstawiane w mediach mogą dawać iluzję powszechności tego typu wyglądu, choć w rzeczywistości większość kobiet nie spełnia kryterium niskiej masy ciała. Warto również zwrócić uwagę na to, że za nieskazitelnym wizerunkiem widocznym w mediach zazwyczaj kryje się wiele godzin pracy makijażystów, fryzjerów i stylistów, a często również grafików, którzy poddają obróbce gotowe już nagranie albo zdjęcie.
Z drugiej strony, w ostatnich latach popularność w mediach społecznościowych, szczególnie na Instagramie zdobywa ruch body positive (z ang. pozytywny stosunek do ciała). Osoby popierające ciałopozytywność zachęcają do akceptacji własnego ciała, w tym również jego niedoskonałości i ograniczeń, a także dzielą się na swoich profilach treściami pokazującymi ich ciało w niepozowanych, naturalnych sytuacjach, gdzie widać np. rolującą się skórę na brzuchu czy cellulit na nogach.
Warto zdawać sobie sprawę z tego, w jaki sposób treści pokazywane w mediach oddziałują na kształtowanie obrazu ciała, gdyż sposób postrzegania własnego ciała ma wpływ na dobrostan. Zadowolenie z własnego ciała, a co za tym idzie pozytywny body image wiąże się m.in. z rzadszym występowaniem objawów depresyjnych, wyższą samooceną i mniejszą ilością niezdrowych zachowań związanych z odchudzaniem. Taki związek zaobserwowano niezależnie od wysokości wskaźnika BMI danej osoby obliczanego poprzez porównanie wzrostu i masy ciała, co oznacza, że bardziej istotny wpływ na dobrostan psychiczny ma sposób postrzegania własnego ciała, a nie jego rzeczywiste wymiary.
Źródła:
Gillen, M. M. (2015). Associations between positive body image and indicators of men’s and women’s mental and physical health. Body Image, 13, 67-74.
Greenberg, B. S., Eastin, M., Hofschire, L., Lachlan, K., Brownell, K. D. (2003). Portrayals of overweight and obese individuals on commercial television. American journal of public health, 93(8), 1342-1348.
Kościuk, U., Krajewska-Kułak, E., Tołłoczko, H., Paszko-Patej, G. (2014). Percepcja obrazu własnego ciała i motywacja do ćwiczeń wśród uczestniczek Magic-Gym. Hygeia Public Health, 49(4), 870-878.
