Otyłość jako problem zdrowotny okiem specjalisty kardiologa


Otyłość jest chorobą, która podobnie jak nadciśnienie tętnicze, hipercholesterolemia, cukrzyca oraz palenie tytoniu, jest czynnikiem ryzyka rozwoju chorób układu krążenia: zawału serca, udaru mózgu, arytmii oraz zgonu. Jednakże jest ona odwracalnym czynnikiem ryzyka tych chorób. Dzięki skutecznemu leczeniu otyłości możemy zneutralizować ryzyko z nią związane.

Tekst: dr n. med. Lucyna Woźnicka-Leśkiewicz | Zdjęcia: Katarzyna Loga, Adobe Stock

Z innych istotnych czynników ryzyka, normalizacja ciśnienia w 100% odwraca ryzyko sercowo-naczyniowe związane z nadciśnieniem tętniczym. Oznacza to, że u skutecznie leczonej osoby, ryzyko wystąpienia udaru mózgu czy zawału serca jest w przybliżeniu takie jak u osoby bez nadciśnienia. Podobnie jak w przypadku hipercholesterolemii, osoba ze skutecznie leczoną hipercholesterolemią ma takie samo ryzyko zawału serca, udaru mózgu oraz zgonu jak osoba bez tej choroby. Leczenie otyłości, niezależnie od metody, zarówno przy pomocy modyfikacji stylu życia, wybranych leków, jak i operacji bariatrycznych, zapobiega występowaniu chorób układu krążenia i poprawia rokowanie oraz jakość życia pacjenta.

Polska na czele stawki

Co bardzo niepokojące – częstość występowania otyłości wzrasta w polskiej populacji. Jest ona wyższa niż w innych krajach Unii Europejskiej. Największym zagrożeniem jest szybkie narastanie występowania otyłości wśród dzieci i młodzieży. Częstość występowania otyłości u dzieci i młodzieży w Polsce jest najwyższa spośród wszystkich krajów Unii Europejskiej. W związku z tym możemy spodziewać się, że po 10-20 latach dalszego, tak dynamicznego wzrostu częstości występowania otyłości u osób dorosłych, ilość problemów zdrowotnych nią spowodowanych: nadciśnienia tętniczego, cukrzycy, niewydolności serca, migotania przedsionków, zawału serca czy udaru mózgu, ulegnie intensyfikacji. Co więcej wiemy, że otyłość jest przyczyną występowania ponad 200 innych schorzeń, w tym: wielu nowotworów, chorób układu pokarmowego, chorób płuc, układu nerwowego, układu kostno-stawowego. Jest to choroba dewastująca zdrowie oraz skracająca istotnie długość życia pacjentów.

20201211 AdobeStock 401386084

Niebezpieczeństwa związane z otyłością

U osób otyłych obserwuje się nagromadzenie tłuszczu zarówno w tkance podskórnej, jak i w narządach wewnętrznych, a sama tkanka tłuszczowa uwalnia substancje negatywnie wpływające na funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego. Są to m.in. niektóre hormony, czynniki wazoaktywne oraz cytokiny, które mają negatywny wpływ na budowę i funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego. Otyłość zwiększa ryzyko wystąpienia nagłej śmierci sercowej. Stwierdzono, że do rozwoju chorób układu krążenia u osób otyłych przyczynia się zarówno insulinooporność, oddziaływanie adipokin, jak i zwiększona krzepliwości krwi. Otyłość jest także przyczyną utrzymującego się stanu zapalnego stanowiącego ryzyko rozwoju chorób układu sercowo-naczyniowego.

Profilaktyka i dieta

W profilaktyce otyłości oraz jej następstw bardzo ważne są: odpowiednia dieta, aktywność fizyczna, regularne wykonywanie badań oraz konsultacji specjalistycznych w celu ewentualnego wykrycia otyłości, jak i schorzeń z nią związanych. Badania potwierdzają zmniejszenie częstości występowania zgonów z powodu chorób układu krążenia u osób stosujących regularną aktywność fizyczną oraz dietę śródziemnomorską bogatą m.in. w produkty zbożowe, warzywa i owoce oraz zawierającą duże ilości oliwy z oliwek oraz ryb.

20190116 AdobeStock 244477459

Po pierwsze – edukacja

Co bardzo istotne, mamy jednak szansę zapobiec ogromnemu wzrostowi liczby chorób powodowanych przez otyłość i jej powikłania, poprzez odpowiednią politykę zdrowotną, edukacyjną, promującą zdrowe wybory w całym społeczeństwie, w tym przede wszystkim wśród dzieci i młodzieży. Jeśli będziemy skutecznie zapobiegać występowaniu otyłości w wieku przedszkolnym i szkolnym, znacząco zmniejszymy ryzyko występowania otyłości w wieku dorosłym. Dlatego niezmiernie ważne jest wdrażanie odpowiedniej profilaktyki już na etapie wczesnego dzieciństwa czy nawet w okresie prenatalnym. Styl życia kobiety ciężarnej wpływa na masę urodzeniową jej dziecka, a przez to na występowanie otyłości, cukrzycy, nadciśnienia tętniczego u takiej osoby w jej dorosłym życiu. Edukacja w tym zakresie powinna odbywać się nie tylko w okresie przedszkolnym, szkole, ale także w popularnych mass mediach. Organizacja przestrzeni miejskiej powinna uwzględniać rozwiązania architektoniczne i urbanistyczne zachęcające do aktywności fizycznej, na przykład poprzez budowanie osiedlowych „siłowni” czy organizowanie sąsiedzkich grup treningowych. Niezbędna jest również odpowiednia polityka podatkowa, związana z obniżaniem cen produktów zdrowych, a zniechęcająca do kupowania produktów niezdrowych. Jeśli te wszystkie aspekty weźmiemy pod uwagę, wciąż będziemy mieli szansę na zapobiegnięcie rozwojowi epidemii otyłości w przyszłości.

dr n. med. Lucyna Woźnicka-Leśkiewicz

dr n. med. Lucyna Woźnicka-Leśkiewicz

Specjalista chorób wewnętrznych oraz kardiolog. W 2013 roku otrzymała tytuł doktora nauk medycznych w dziedzinie kardiologii. Absolwentka Studium Podyplomowego „Dietetyka i Planowanie Żywienia” na Uniwersytecie Przyrodniczym w Poznaniu, posiada certyfikację Polskiego Towarzystwa Badań nad Otyłością, uprawniającą do kompleksowego leczenia pacjentów borykających się z problemem nadwagi i otyłości.
REKLAMA
REKLAMA

Może cię zainteresować:

REKLAMA
REKLAMA

Zaburzenia erekcji a choroby kardiologiczne

Artykuł przeczytasz w: 4 min.


Zaburzenia erekcji dotyczą ok. 150 mln mężczyzn na świecie, w tym 20 mln Europejczyków, z czego 1,5 mln stanowią Polacy. Obecnie zaburzenia te uważane są za objaw innych schorzeń. W mechanizmie wzwodu uczestniczą zarówno czynniki naczyniowe, nerwowe, metaboliczne, hormonalne, jak i psychiczne. Zaburzenia te mogą występować w każdym wieku, szczególnie u mężczyzn chorujących na cukrzycę, choroby układu krążenia, zaburzenia psychiczne lub zaburzenia hormonalne na przykład hipogonadyzm.

Tekst: dr n. med. Lucyna Woźnicka-Leśkiewicz | Zdjęcia: Katarzyna Loga, Adobe Stock

Przyczyny zaburzeń erekcji

Czynniki psychologiczne, takie jak stres, depresja, schizofrenia czy lęk przed niepowodzeniem podczas stosunku, często prowadzą do zaburzeń wzwodu. Przyczynę zaburzeń erekcji mogą również stanowić niektóre schorzenia neurologiczne, takie jak: stwardnienie rozsiane, stan po udarze mózgu, choroba Parkinsona lub Alzheimera oraz uraz rdzenia kręgowego. Choroby te wpływają negatywnie na libido, mogą również zaburzać przewodzenie impulsów w nerwach sromowych, które odpowiadają za czynności płciowe. Hormonalne podłoże zaburzeń erekcji wynika zazwyczaj z niedoboru testosteronu, hipogonadyzmu lub hiperprolaktynemii.  Przyczyny naczyniowe obejmują: miażdżycę naczyń obwodowych oraz zaburzenia funkcji śródbłonka, które rozwijają się w przebiegu cukrzycy, a także nadciśnienia tętniczego.

Istotną rolę w rozwoju zaburzeń erekcji mogą pełnić leki, również te stosowane u pacjentów kardiologicznych. Zaburzenia wzwodu mogą być działaniem niepożądanym występującym u osób przyjmujących: diuretyki tiazydowe, beta-adrenolityki, antagonistów receptorów androgenowych (spironolakton) oraz innych leków hipotensyjnych starszej generacji (klonidyna, metyldopa). Bez obaw, w trakcie konsultacji kardiologicznej lekarz specjalista powinien wziąć pod uwagę również te aspekty i odpowiednio dobrać leki kardiologiczne pacjentowi, minimalizując prawdopodobieństwo wystąpienia działań niepożądanych. Należy w tym miejscu podkreślić fakt, że można leczyć skutecznie pacjenta kardiologicznego bez narażania go na wystąpienie działań niepożądanych w postaci zaburzeń erekcji.
Do innych czynników zwiększających ryzyko zaburzeń erekcji zalicza się także: starzenie się i związany z tym spadek poziomu testosteronu, siedzący tryb życia, palenie tytoniu, otyłość, zespół metaboliczny, hiperlipidemię, nadciśnienie tętnicze, cukrzycę, nadużywanie alkoholu i narkotyków, zaburzenia snu, przewlekłe choroby nerek, wątroby i płuc.

20220411 AdobeStock 502231570

Zaburzenia erekcji a choroby serca

Częstą przyczyną kłopotów ze wzwodem są choroby układu krążenia, takie jak miażdżyca wraz z chorobą wieńcową czy niewydolność serca. W wielu przypadkach problemy z erekcją są pierwszym objawem chorób układu sercowo-naczyniowego u mężczyzn, u których brak jest jeszcze innych objawów klinicznych. Z tego względu wszyscy mężczyźni powyżej 30. r.ż., u których występują zaburzenia erekcji, powinni zdawać sobie sprawę, że znajdują się w grupie zwiększonego ryzyka chorób układu krążenia.
Każdy mężczyzna, którego dotyczą zaburzenia erekcji, powinien znajdować się pod opieką lekarza specjalisty. Oprócz znalezienia przyczyny i wprowadzenia terapii polepszającej jakość życia seksualnego, a tym samym komfort życia pacjenta, lekarz ma za zadanie sprawdzić, czy u pacjenta występują czynniki ryzyka chorób sercowo-naczyniowych i rozpoznać ewentualną chorobę na jak najwcześniejszym etapie.

Metody leczenia zaburzeń wzwodu

Leczenie zaburzeń erekcji przebiega zazwyczaj wielotorowo. Skuteczna terapia powinna obejmować: zmianę stylu życia i obniżenie masy ciała, farmakoterapię oraz leczenie chorób towarzyszących, takich jak cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, czy miażdżyca tętnic obwodowych na podłożu hipercholesterolemii.
Modyfikacja stylu życia obejmuje najczęściej: regularny wysiłek fizyczny, redukcję masy ciała, zmianę diety, zaprzestanie palenia papierosów oraz spożywania alkoholu.
Dietą zalecaną dla mężczyzn z zaburzeniami erekcji jest dieta śródziemnomorska. Mężczyźni, którzy opierają swój jadłospis na warzywach, owocach, produktach pełnoziarnistych i tłuszczach wielonienasyconych, rzadziej doświadczają problemów seksualnych.
Wprowadzenie wszystkich, rekomendowanych wyżej zmian sprawia, że pacjenci rzadziej doświadczają zaburzeń erekcji. Najlepsze rezultaty osiągane są jednak, gdy dodatkowo włączy się pod kontrolą specjalisty leczenie inhibitorami fosfodiesterazy-PDE-5. Są one podstawową grupą związków używanych w leczeniu zaburzeń wzwodu. Preparaty z tej grupy są zazwyczaj bezpieczne i dobrze tolerowane. Pod kontrolą lekarską mogą być stosowane również u pacjentów kardiologicznych.
Bardzo istotne jest również, aby temat zaburzeń erekcji nie był tematem tabu w rozmowie między lekarzem a pacjentem. Jako kardiolog zauważam, że coraz więcej pacjentów inicjuje rozmowę na ten temat. Nie zawsze ma to miejsce w czasie pierwszej wizyty, ale jeśli lekarz zdobędzie zaufanie, pacjent najczęściej powie o swoich dolegliwościach również w tym aspekcie. Sądzę, że najistotniejszym elementem opieki nad pacjentem jest prosta, serdeczna rozmowa.

dr n. med. Lucyna Woźnicka-Leśkiewicz

dr n. med. Lucyna Woźnicka-Leśkiewicz

Specjalista chorób wewnętrznych oraz kardiolog. W 2013 roku otrzymała tytuł doktora nauk medycznych w dziedzinie kardiologii. Absolwentka Studium Podyplomowego „Dietetyka i Planowanie Żywienia” na Uniwersytecie Przyrodniczym w Poznaniu, posiada certyfikację Polskiego Towarzystwa Badań nad Otyłością, uprawniającą do kompleksowego leczenia pacjentów borykających się z problemem nadwagi i otyłości.
REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA