Promocje, obniżki cen, wyjątkowe oferty – jak co roku na Black Friday, czyli piątek po amerykańskim Święcie Dziękczynienia, w sklepach ruszyły wyprzedaże. Z okazji zakupowych zamierza w tym roku skorzystać ponad połowa Polaków. Kto i na co wydaje najwięcej? Na co uważać polując na okazje? Michał Pajdak, ekspert zachowań konsumenckich, innowacji i marketingu Uniwersytetu WSB Merito w Poznaniu analizuje i komentuje badanie UCE Research i Offerista Group.

Wydatki podczas Black Friday będą w tym roku wyższe o minimum 9,65% w porównaniu do 2023 i znacząco przewyższą inflację. Chęć skorzystania z okazji zakupowych deklaruje 64,2% Polaków, podczas gdy w zeszłym roku tak deklarowało o 1%  mniej osób.

Co ciekawe, rosną nasze oczekiwania dotyczące obniżek, w porównaniu do ubiegłego roku o 4,5 punkty procentowe. Polaków nie zadowalają już promocje do 40%, oczekują większych przecen – co najmniej od 40 do 60%.

Kto najczęściej poluje na okazje?

Patrząc na szczegółowe wyniki widać, że kobiety rzadziej niż mężczyźni biorą udział w Black Friday (66,8% vs. 61,8%). Jednym z powodów jest fakt, że mężczyźni częściej polują na duże przeceny na sprzęt elektroniczny, gadżety czy produkty technologiczne, które są popularnym segmentem podczas Black Friday.

Najaktywniejsze w polowaniu na promocje są osoby w wieku od 18 do 34 lat. Wiedzą o tym też sieci handlowe, które często promują w tym okresie produkty przyciągające szczególnie młodych, aktywnych konsumentów.

W porównaniu do ubiegłego roku wzrosła jednak liczba osób, która świadomie rezygnuje z zakupów podczas Czarnego Piątku – z 18,3 % do 18,9%. Dotyczy to często konsumentów z większym budżetem, którzy nie interesują się tego typu promocjami, zwłaszcza że w Polsce nie zawsze są one aż tak korzystne. Wyprzedaże u nas obejmują zazwyczaj końcówki kolekcji, produkty gorszej jakości lub ograniczoną ofertę, co odbiega od szerokich i atrakcyjnych promocji charakterystycznych dla Black Friday w Stanach Zjednoczonych.

Ile średnio wydają Polacy podczas Black Friday? Najczęściej respondenci deklarują zakupy od 400 do 500 zł – blisko 18,3% badanych. Maleje liczba konsumentów, którzy planują wydać poniżej 300 złotych.

9 rad jak kupować „z głową”

Podczas szaleństwa Czarnego Piątku należy zwracać uwagę na liczne pułapki. Ukryte koszty dostawy, zmniejszanie ilości produktu, wykorzystywanie danych osobowych – to tylko niektóre sposoby na schwytanie klienta stosowane przez sprzedawców. Natężenie praktyk, których uczciwość jest dyskusyjna, zwiększa się w okresie poprzedzającym Black Friday. Czy istotnie dostajemy taką możliwość, czy to tylko kolejny chwyt marketingowy? Na co zwracać szczególną uwagę podczas zakupów w sklepach internetowych i w centrach handlowych? Oto dziewięć kroków do tego, aby bezpiecznie i skutecznie skorzystać z promocyjnych ofert.

• Skrupulatnie sprawdź produkt – sprzedawcy doskonale wiedzą, że konsumenci kupują pod wpływem emocji. Nie daj się im ponieść. Przed dokonaniem zakupu dokładnie zweryfikuj parametry produktu. Jeśli to jest np. telewizor, sprawdź numer produktu i dowiedź się, co oznaczają poszczególne cyfry. W internecie znajdziesz objaśnienia tych numerów. Poczytaj o właściwościach i funkcjonalności produktu na stronach internetowych. Niektóre sprzęty cechuje sezonowość, w innych przypadkach producent korzysta ze strategii spijania śmietanki (skimming) – promocja wynika z końca życia produktu. Może się okazać, że kupisz model sprzed kilku lat.
• Nieznajomość cen szkodzi, więc zapoznaj się z ofertą – śledź strony internetowe przedstawiające najlepsze promocje podczas Black Friday. Prowadzą je w dni wyprzedaży największe portale internetowe. Zanim dokonasz zakupu w internecie sprawdź strony sprzedawców w mediach społecznościowych. Często pojawiają się tam okazyjne kupony i informacje o promocjach. W trakcie zakupów pamiętaj o programach lojalnościowych. Mogą one przyjmować formę punktów, monet, atrakcyjnych kuponów w przyszłości lub zwrotu środków. Warto skorzystać z porównywarki cen, która pokazuje najtańsze oferty na dany produkt w sklepach internetowych oraz narzędzi śledzących ceny produktu. Niektóre jak ceneo.pl po zalogowanie zaraportują ceny produktów z poprzednich miesięcy.
• Nie daj się nabrać na cross selling – sprzedaż krzyżowa występuję wtedy, gdy przy zakupie laptopa sprzedawca proponuje nam dodatkowo ubezpieczenie sprzętu, myszkę i torbę. Z reguły produkty krzyżowe nie są atrakcyjne cenowo albo nie obejmuje ich promocja.
• Uważaj na taktyki cenowe, które osłabiają Twoją czujność – idea Black Friday opiera się na agresywnej strategii cenowej, dlatego bądź czujny i zanim dokonasz zakupu przeanalizuj, czy faktycznie oferta jest aż tak korzystna. Do najczęściej wykorzystywanych taktyk należą: sprzedaż rozłożona na raty z zerowym oprocentowaniem, odroczona o kilka miesięcy płatność pierwszej raty, darmowy transport (czyli de facto koszt transportu ukryty w cenie produktu), eksponowanie ceny z końcówką 9 lub 99, cena prezentowana w formie abonamentu (np. 3 złote dziennie), zawyżanie cen pozostałych produktów w danej kategorii.
• Ilość też ważna – pamiętaj o zawartości – wysoka jakość produktu zapewnia zadowolenie, ale nie może się okazać, że dostajemy mniej za taką samą cenę. Downsizing polega na zmniejszeniu objętości produktów przy zachowaniu dotychczasowej ceny. Producenci np. kosmetyków potrafią zaskoczyć klienta kremem do twarzy zapakowanym w duże tekturowe pudełko, a wewnątrz słoiczek, który również wydaje się niewspółmiernie duży, kiedy porównamy go z zawartością. Może się okazać, że kremu, do którego używania jesteśmy przyzwyczajeni jest zwyczajnie mniej niż kiedyś. To samo dotyczy produktów spożywczych – tabliczka czekolady, która kiedyś ważyła 100 gramów zostaje „odchudzona” o 10 czy nawet 20 procent. Cena? Bez zmian.
• Sprawdź kursy walut – jeśli dokonujesz zakupów w obcej walucie, płacisz w dolarach lub euro, koniecznie zapoznaj się z kosztami takiej transakcji. Najlepiej wybierz formę płatności w walucie, którą dysponujesz lub kup walutę po niskim kursie. W najgorszym przypadku doliczysz do ceny produktu nawet 5 procent nieprzewidzianych kosztów. Pamiętaj o cashback. Użyj karty, która daje możliwość odzyskania środków.
• Podejrzany sprzedawca? Nie, dziękuję! – korzystaj ze sprawdzonych e-sklepów. Transakcja z podejrzanym podmiotem może skończyć się brakiem dostawy lub brakiem możliwości zwrotu, a także utratą danych osobowych. W najgorszym przypadku cyberprzestępcy mogą przejąć twoje środki finansowe. W trakcie zakupów wybieraj sklepy z aktualnym certyfikatem SSL. Najlepiej korzystaj ze sklepów z certyfikatami organizacji audytujących.
• Przygotuj strategię kupowania – przygotuj listę zakupów tak wcześnie, jak to możliwe i monitoruj ceny przed zakupem, długo przed Black Friday. Sprzedawcy często podnoszą ceny przed wyprzedażą. Zanim dokonasz zakupu sprawdzić, ile produkt kosztował wcześniej. Kupuj na podstawie listy zakupowej z limitem wydatków. Ciekawą metodą na złapanie dobrych ofert jest robienie zakupów przez internet późnym wieczorem albo wcześnie rano. Liczba produktów w promocji zazwyczaj jest ograniczona – warto rozpocząć zakupy przed innymi kupującymi.
• Stój na straży swoich danych osobowych – rób zakupy anonimowo, korzystając z trybu przeglądarki prywatnego lub incognito. Nie jest to niezawodny sposób na ukrycie swojej tożsamości przed sprzedawcami, ale może sprawić, że będziesz kwalifikować się do ofert niedostępnych dla kogoś z twoją historią przeglądania lub zakupów. Sprzedawcy wiedzą o tobie znacznie więcej, niż myślisz. Prawdziwą prywatność będziesz miał używając VPN, czyli wirtualnej sieci prywatnej – usługi, która pozwala połączyć się z siecią za pomocą szyfrowanego tunelu, dzięki czemu użytkownik ma zapewnioną prywatność.

– Na szczególną uwagę należy zwrócić na kwestię prywatności. Black Friday daje duże pole do popisu dla wszelkiego rodzaju nieuczciwych sprzedawców. W tym roku szaleństwo przecen rozegra się w e-commerce. Jest to najlepszy moment na zakup rocznej subskrybcji. Aby cieszyć się bezpiecznymi zakupami należy jednak zweryfikować profil sprzedawcy i korzystać z oferty sklepów internetowych posiadających certyfikat SSL. Kupujmy z głową – sprawdzajmy parametry produktów oraz opinie o produktach. Porównujmy ceny w różnych sklepach, aby wybrać tą najkorzystniejszą – podsumowuje Michał Pajdak, ekspert Uniwersytetu WSB Merito w Poznaniu w zakresie zachowań konsumenckich, innowacji i marketingu.